…Nə gizlədək, istər sovet dövründə, istərsə də müstəqillik illərində yaxından-uzaqdan Azərbaycana yolu düşən söz sahiblərindən, iş adamlarından, siyasətçilərdən özümüz barədə fərqli fikirlər eşitmişik.

Onların hamısı Bakıda ikən, Azərbaycanı tərk edənədək bizim haqqımızda, ölkəmizlə bağlı xoş sözlər söyləyiblər. Amma elə də olub ki, bəziləri buradan gedəndən sonra hansısa – bizə bəlli və bəlli olmayan – səbəblərdən subyektiv, qərəzli, qanqaraldıcı fikirlər də dilə gətiriblər. Bu yazıda isə həqiqətin gözünün içinə dik baxan, Azərbaycanı, Bakını qəlbən sevib öz məhəbbətini bəyan etməkdən çəkinməyən bir xanımdan bəhs edəcəyik. Üstəlik, bu xanım çox cəsarətlidir. Hətta “Xəzərin üzərində yelləncək” asacaq qədər…

Bu xanım “Biznes-Dialoq Media” təşkilatının baş direktoru, Moskva vilayəti Ticarət-Sənaye Palatasının İşgüzar kommunikasiyalar və sosial innovasiyalar komitəsinin sədri, Rusiya Jurnalistlər İttifaqının üzvü Mariya Suvorovskayadır. 

Mariya dəfələrlə Azərbaycanda olub, iki ölkə arasında işgüzar və ticarət əlaqələrinin qurulması və inkişafı naminə bacarığını əsirgəməyib. Bakıda qazandığı dostlarının sayı onun təmsil etdiyi təşkilatın tərəfdaşlarından qat-qat çoxdur. O ki qaldı “Xəzər üzərində yelləncək” məsələsinə, bu, Mariya Suvorovskayanın kitabının adıdır. Kitab ötən il rus dilində Moskvada çap olunub. Bu il isə Azərbaycan oxucusu Mariya Suvorovskayanın ölkəmizə və xalqımıza məhəbbət dolu kitabı ilə tanış olmaq imkanı qazanıb. Beləliklə, işgüzar dairələrin, biznes mətbuatını izləyənlərin tanıdığı imzanın əhatə dairəsi bədii ədəbiyyat sevənlərin çevrəsi qədər genişlənib.  

Bəs bu kitab nə barədədir? Müəllif “Xəzər üzərində yelləncək”, onun qəhrəmanları barədə danışmazdan öncə kitabın anonsunda belə yazır: “Hər birimiz həyatımız boyu bircə dəfə də olsa, taleyüklü yelləncəyin girovuna çevrilmək, bizə rahatlıq verməyən emosiyalarla dolu qəlbimizi sonsuzluğa aparmaq arzusunda olmuşuq. Lakin bu zaman dayanmaq və seçmək imkanımız da var. Yaşadığımız adrenalini özümüzə yaxın bildiyimiz sakitlik və sabitliklə əvəz edə bilərik. Hansı yaxşıdır, sakitlik, yoxsa qəfil zərbə? Ritorik sualdır, deyilmi?!

…Və bu povestin hər bir qəhrəmanı gələcəyini təyin etmək, həyatının istiqamətini dəyişdirmək naminə özü qərar verir”.

Maraqlıdır ki, Mariya Suvorovskaya öz  povestində əsasən Bakıya yolu düşəndən sonra simasında Şərq-Qərb sintezini maraqlı tərzdə birləşdirməyi bacarmış şəhərə, onun insanlarına aşiq olan, taleyinə qafqazlılarla tanışlıq şansı düşmüş moskvalı, peterburqlu qadınların həyat hekayətini nəql edir. Ən maraqlısı isə budur ki, müəllifin qəhrəmanları Azərbaycan mətbəxinə də heyranlıqlarını yaşatmağı bacarırlar. Onlar şəkərbura, paxlava kimi ləziz şirniyyatla yanaşı, həm də qutab bişirməyi öyrənir, dolma bükürlər. Təsadüfi deyil ki, povestin bir insan taleyindən, bir məhəbbət macərasından  bəhs edən hər fəsli həmin yeməklə assosiasiya olunur, həm də onun reseptinin izahı ilə davam edir. Povestin nakam sevgi yaşayan qəhrəmanları ilə sevgidən yarımış qəhrəmanlarını birləşdirən də elə bu məqamdır deyəsən: onların ən acı xatirələrinə Azərbaycan mətbəxinin dadı, ləzzəti qarışdığı üçün bu diyarı yalnız xoş hislərlə yada salırlar.

Bəs Mariya özü bu barədə nə deyir? Axı, müəllif də öz qəhrəmanları kimi Bakıya, milli mətbəximizə aşiqdir… Mariya Suvorovskayanın kitabının Bakı Kitab Mərkəzində gerçəkləşən təqdimat mərasimində onunla şəkil çəkdirmək istəyən, avtoqraf alan oxucuların, dostların diqqətindən yayınıb kəlmə kəsərkən verdiyimiz suallardan birinci elə bu idi. Cavab isə bu oldu:

- Mənimlə “Xəzər üzərində yelləncək” povestimin qəhrəmanlarını birləşdirən tək bir cəhət var: o da Bakıya, Azərbaycana bəslədiyimiz məhəbbətdir. Son illər işlə, biznes layihələri ilə əlaqədar Bakıya tez-tez gəlirəm. Növbəti səfərdən qayıdarkən təyyarədə səfər yoldaşlarıma Bakı ilə bağlı təəssüratlarımı, taleyi Bakıdan, Azərbaycandan keçən qadınlardan eşitdiyim əhvalatları danışdım. Sözümün sonunda dedim ki, nə vaxtsa, yəqin ki, pensiyaya çıxandan sonra bütün bunları yazacağam. Onlardan biri isə təklif etdi ki, yazmağı niyə təxirə salırsan? Elə indi başla!... Təklif ağlıma batdı və mən işə girişdim. Təxminən ay yarım ərzində düşündüklərimi yazıya köçürdüm və kitab çıxdı. Sonra Bakıda olarkən hörmətli yazıçı Anar mənə bu kitabı Azərbaycan dilinə çevirməyi təklif etdi və indi də budur, kitab artıq əlinizdədir.

- Mariya, azərbaycanlıların bir məsəli var: əldən qalan əlli il qalar. Sağ olun ki, sevginizi əsirgəmədiniz, onu izhar etməyi təxirə salmadınız. Sizin bu məhəbbətinizi görəndə adama elə gəlir ki, sanki uşaqlığınız Bakıda keçib, əslən “bizim ruslar”dansınız.

- Bakını çox gec kəşf etsəm də, ona lap uşaqlıqdan aşiqəm. Babamla nənəm Moskva ətrafında, Kolomnada yaşayırdılar. Onların Zinaida Samsonovna adlı bir qonşusu var idi. Bu qadın öz doğma şəhəri – Bakıya necə aşiq idisə, hər söhbətini fırladıb bu şəhərin üstünə gətirərdi. Mən isə onun söhbətlərinə nağıl kimi qulaq asardım. İş elə gətirdi ki, ilk dəfə 2012-ci ildə turist kimi Bakıya gəldim. Gəldim və Zinaida Samsonovnanın məhəbbətinə haqq qazandırdım. İlk görüşdən Bakıya aşiq oldum. Sonradan bu şəhərə işlə əlaqədar tez-tez gəlməli oldum. Bakı məni təkcə gözəlliyi ilə heyran etməmişdi. Mən sizin qonaqpərvərliyinizə, xeyirxahlığınıza heyranam! Hər dəfə də çox maraqlı tale yaşamış insanlarla tanış olduğumdan Azərbaycana məhəbbətim get-gedə artır. Bakı mənim üçün doğma şəhərə çevrilib. Burada heç zaman darıxmıram. Azərbaycana hər səfərim məndən ötrü xoş  hislər, yeni tanışlıqlar, etibarlı işgüzar əlaqələr deməkdir. Mənim digər layihəm – “World Business Guide. Azerbaydjan” jurnalı Azərbaycanın Rusiya və dünyanın digər ölkələri ilə qarşılıqlı işgüzar münasibətinə həsr olunub. Mən Azərbaycanı gördüyüm kimi göstərmək istəyirəm.

Gülcahan MİRMƏMMƏD