“Sizin gözəl bölgələriniz, dağlarınız, mənzərələriniz, fərqli iqliminiz var. Turistləri zərbaycana cəlb edən əsas amillər mədəniyyət və gözəl təbiət ola bilər”

Müsahibimiz Niderland Krallığının Azərbaycandakı səfiri Robert Yan Qabriyelsedir. O, 2013-cü ilin sentyabrında ölkəmizdə diplomatik fəaliyyətə başlayıb. Söhbətimizdə ikitərəfli münasibətlərin müxtəlif sahələrinə toxunduq.

- Cənab səfir, Azərbaycana təyinatı necə qarşıladınız?
- Azərbaycan diplomatik fəaliyyət göstərdiyim üçüncü ölkədir. Bundan əvvəl İraqda və Maltada səfir işləmişəm. Bunlar bir-birindən fərqli ölkələrdir. Doğrusu, Azərbaycana təyinatımı təəccüblə qarşıladım. Azərbaycandakı səfirlik bizim üçün böyük əhəmiyyət kəsb edir. Çünki burada qlobal iqtisadi maraqlar var. Holland kompaniyaları da Azərbaycana investisiya qoyublar və bu, böyük bazardır. Bundan əvvəl Azərbaycanda cəmi bir dəfə olmuşdum. 2002-ci ildə ölkəmizin NATO-dakı nümayəndə heyətində işləyirdim və Bakıya NATO-nun konfransına gəlmişdim. O vaxt Bakı məndə bir sovet şəhəri təəssüratı yaratmışdı. Təyinatım haqqında eşitdikdən sonra ölkəniz haqqında oxumağa, öyrənməyə başladım. Oxuduqlarımdan da bəlli oldu ki, Bakı indi müasir şəhərdir. Bəziləri bu şəhəri Xəzər dənizi sahilində Dubay da adlandırır. Buraya gələndə 2002-ci illə müqayisədə inanılmaz dərəcədə dəyişikliklər gördüm.

- Ölkələrimiz arasında əlaqələri necə dəyərləndirirsiniz?
- Əlaqələrimizin səviyyəsi çox yaxşıdır. Hər iki tərəfdən bir sıra yüksək səviyyəli görüşlər olub. Bu günlərdə Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyev Haaqada nüvə sammitində iştirak etdi. Bundan əvvəl Niderland Krallığının Baş naziri və Prezident İlham Əliyev Davosda iqtisadi forum zamanı görüşdülər. Bir ay əvvəl ölkəmizin xarici işlər naziri Azərbaycana səfər etdi. Ötən ilin noyabrında Rotterdamın meri böyük heyətlə Bakıya gəldi. Bu ay Niderland Senatının üzvü Rene van der Lindenin rəhbərliyi ilə nümayəndə heyətinin səfəri gözlənilir. Cənab Linden 2009-2011-ci illərdə Niderland Senatının prezidenti və 2005-2008-ci illərdə isə Avropa Şurasının Parlament Assambleyasının prezidenti olub. O, Azərbaycanın yaxşı dostudur. İqtisadi səviyyədə də gözəl əlaqələrimiz mövcuddur. Holland kompaniyaları burada müxtəlif sahələrdə çalışır. Təhsil sahəsində əlaqələr inkişaf edir. Azərbaycandan çoxlu tələbə Hollandiyada təhsil alır. Biz holland professorlarının Azərbaycana gəlmək imkanlarının stimullaşmasını səbirsizliklə gözləyirik.

- Mədəni əlaqələr barədə nə deyə bilərsiniz, səfirlik olaraq bu istiqamətdə hansı layihələri həyata keçirməyi düşünürsünüz?
- Mədəniyyət sahəsində əlaqələrimiz də inkişaf edir, bu sahədə bir sıra fəaliyyətlərimiz olub. Hazırda aprelin sonuna nəzərdə tutulan Krallıq gününü qeyd etməyi səbirsizliklə gözləyirik. Bu günlə bağlı Bakıda Niderland həftəsi keçirməyi planlaşdırırıq. Tədbirdə Azərbaycanın tanınmış sənətçiləri də iştirak edəcəklər. Düşünürəm ki, bu sahədə daha çox işlər görmək lazımdır. Məsələn, ötən il “YARAT” Müasir İncəsənət Məkanının təşkil etdiyi festival çərçivəsində məşhur hollandiyalı rəssam Florentin Hofmanın “Rezin ördək” layihəsi Bakıda təqdim olundu. Heydər Əliyev Mərkəzi ilə əməkdaşlıq edirik. Burada çox gözəl ekspozisiyalar var. Mədəni sahədə prioritet verdiyimiz əsas məsələ əlaqələri genişləndirməkdir. Əlbəttə, bu əlaqələrin genişləndirilməsi dövlət siyasəti və nazirliklər səviyyəsində olmalıdır. Heydər Əliyev Fondunun həyata keçirdiyi layihələr bizi sevindirir və biz də səfirlik olaraq onlara dəstək verə bilərik. Beləliklə, əlaqələrimizin inkişafı üçün böyük imkanlar var.

- Bakıda olduğunuz qısa müddətə ölkəmizlə bağlı sizdə hansı təəssürat formalaşıb?
- Mən Bakıya ötən ilin avqustunda gəlmişəm. İnsanlarınız çox qonaqpərvərdirlər. Qeyd etdiyim kimi, ölkəniz, xüsusilə Bakı surətlə inkişaf edir. Qısa müddətdə böyük dəyişikliklər baş verir. Gənclər ingilis dilini öyrənir, Avropa ölkələrinə, eləcə də Hollandiyaya səfər etməyə böyük maraq göstərirlər. Onların bəziləri Hollandiyada təhsil almaq istəyirlər. Mən Bakıya gəldiyim avqust ayının ilk günlərində təsadüfən ilk gördüyümüz hollandlar ölkəyə turizm məqsədilə gəldiklərini dedilər. Onlar Azərbaycanda hər şeylə maraqlanırdılar. Holland turistlərində Azərbaycana maraq artır və onlar bu ölkəyə səyahət etmək istəyirlər. Bundan başqa, bu günlərdə Bakıda olan holland rejissoru “Soçi arxasında dağlar” adlanan sənədli film çəkdi. O, Qış Olimpiya Oyunlarının açılışından əvvəl Soçiyə getdi. Eyni zamanda Qafqazla da maraqlanırdı və beləliklə, səfəri Bakıda yekunlaşdı. Bu sənədli film Niderland televiziyasında yayımlandı və çoxları məlumat əldə etdilər. Mənim dostlarımın çoxu da bu filmə baxdılar. Bu film Azərbaycanın surətli inkişafı haqqında idi və Niderland tamaşaçısı üçün maraqlı idi.

- Ölkəniz dünyada, o cümlədən Azərbaycanda öz gülləri ilə də tanınır. Məsələn, ənənəvi olaraq hər il mayın 10-da Bakıda keçirilən Gül bayramında Hollandiyadan güllər gətirilir. Yəni bu amilin özü də ölkələrimizi birləşdirir...
- Biz doğrudan da, müxtəlif növdə güllər yetişdirir, xaricə ixrac edirik və bununla qürurlanırıq. Azərbaycanda da çoxlu holland gülləri var. Mən Gül bayramının çox fantastik bir tədbir olması haqqında eşitmişəm və builki tədbiri maraqla gözləyirəm. Fəxr edirəm ki, bizim bu sahədə də əməkdaşlığımız var. Bizdə gül yetişdirilməsi ilə bağlı sistem çox effektiv qurulub.

- Cənab səfir, bayaq hollandiyalı turistlərin Bakıya potensial marağından bəhs etdiniz. Ölkələrimiz arasında turizm əlaqələrimizin perspektivlərini necə qiymətləndirmək olar?
- Hollandiya ilə Azərbaycan arasında hələ ki, kütləvi turizm əlaqələri yoxdur. Lakin insanlar ölkənizlə maraqlanır. Məsələn, yuxarıda qeyd etdiyim kimi, Bakı haqqında sənədli filmin Niderland televiziyası ilə yayımlanmasından sonra maraq daha da artıb. Sizin gözəl bölgələriniz, dağlarınız, mənzərələriniz, fərqli iqliminiz var. Turistləri Azərbaycana və Bakıya cəlb edən əsas amillər, məncə, mədəniyyət və gözəl təbiət ola bilər. Bunlar insanlarımız üçün maraqlıdır və bu maraq da getdikcə artır. Lakin təəssüf ki, ölkələrimiz arasında turizm əlaqələrini əngəlləyən amillərdən biri də birbaşa uçuşun olmaması və indiyə qədər səfirlikdə viza bölməsinin fəaliyyət göstərməməsidir. Düşünürük necə etmək lazımdır ki, azərbaycanlılara vizaların verilməsi yüngülləşdirilsin. Mən hazırda bunun üzərində işləyirəm. Ona görə ki, azərbaycanlılar da Hollandiyaya böyük maraq göstərirlər. Bundan başqa, “Eurovision” müsabiqəsindən sonra da Azərbaycana maraq artdı. Bu həm də ölkənizin reklamı, dünyaya tanıdılması xarakteri daşıdı. 2015-ci ildə Avropa İdman Oyunlarının da keçirilməsindən sonra maraq daha da artacaq.

- Hollandiya azərbaycanlı turist üçün hansı baxımdan maraqlı ola bilər?
- Hollandiya turistlər bir çox cəhətləri ilə maraqlıdır. Məsələn, ölkəmizin paytaxtı Amsderdam turistlər üçün heyrətamiz və unikal məkandır. Onun ətrafında çoxlu böyük kanallar, qədim tikililər var. Şəhər özü çox ənənəvidir. Burada xüsusilə də yazda gözəl güllər olur. Su yollarımız da var ki, bu da insanlar üçün maraqlıdır. 1950-ci ildə Amsterdamda böyük daşqın zamanı çoxlu insanlar həlak oldu. Ona görə də, dəniz sahillərində ölkə ətrafında çoxlu böyük bəndlər salındı. Bu ölkənin gözəl təbiəti var, ərazisi yaşıllıqdır və burada qədim şəhərlər var. Bunlar yüksək səviyyəli texnologiya imkanlarının tətbiq olunduğu sistemdir və şəhərə səfər edənlər üçün maraqlıdır. Bundan başqa, yaşıllıqlarla əhatə olunmuş gözəl qədim şəhərlərimiz var. Hollandiyada həm də zəngin festivallar, idman və mədəniyyət tədbirləri keçirilir. Bizdə həmçinin çimərlik turizmi də inkişaf edib. Qonşu ölkələrdən - İngiltərə, Almaniya, Fransadan ölkəmizə hər zaman turist axını var. Azərbaycan turistlərini də ölkəmizdə görməkdən məmnun olardıq.

- Azərbaycanın regionlarına səfər etmək imkanınız olubmu?
- Şimal bölgəsində olmuşam. Şəki, Lahıc, Qobustan, Qəbələyə səfər etmişəm. Lakin daha çox bölgəyə getmək istəyirəm. Azərbaycanda gözəl mənzərələr var, yollar isə rahatdır. Səyahət etmək gözəldir. Mən həmçinin Naxçıvana da səfər etmişəm. Doğrudur, bu rəsmi səfər idi. Lakin mən bu bölgənin unikal olduğunu gördüm. Təbiəti və fərqli iqlimi xoşuma gəldi və çox zövqverici səfər idi. Şimal bölgəsində, gözəl, nadir meyvələr var. Yaşıllığa bürünmüş hündür dağlarınız xoşuma gəldi. Beləliklə, ölkənizin turizm sahəsini inkişaf etdirmək üçün gözəl imkanları mövcuddur. Gözəl hotelləriniz var, lakin onlar yüksək səviyyədədir. Turizmin inkişafı baxımından orta səviyyəli hotellərin tikilməsi də yaxşı olardı.

- İncəsənət tədbirlərinə necə, baş çəkə bilirsinizmi?
- Mən xanımımla daha çox axşamlar bulvarda gəzməyi, asta-asta qaçmağı sevirəm. Təbii ki, boş vaxtlarımda incəsənət ocaqlarına da baş çəkirəm. Bakıda Müasir İncəsənət Muzeyi, Milli İncəsənət Muzeyində, Heydər Əliyev Mərkəzində olmuşam. Eyni zamanda xanımımla konsertlərə gedirik. Məsələn, Azərbaycan muğamını dinləmişəm və çox bəyənirəm. Ötən ay İçərişəhərdə keçirilən Novruz festivalı da çox gözəl oldu. Orda muğam ifa olundu, milli rəqsləriniz nümayiş olundu və mən ondan zövq aldım.

- Milli mətbəximizlə aranız necədir?
- Sizin yeməkləri çox bəyənirəm. Plovdan xüsusilə zövq aldım. Bunu hər kəs fərqli hazırlayır. Hollandiya mətbəxində daha çox kartofdan istifadə edilir və bizdə balığın müxtəlif növləri çox olur. Lakin məsələn, bizdə kürü yoxdur. Mətbəxinizdəki müxtəlifliyi sevdim. Novruz şirniyyatları gözəl idi.

Mehparə