Azərbaycan

22 iyun 1802 - Şərqşünas, maarifçi Mirzə Kazım bəy (Mirzə Məhəmməd Əli Hacı Qasım oğlu; 1802-1870) anadan olub. Peterburq Universitetini bitirib, 1839-cu ildə «Türk-tatar dilinin qrammatikası» dərsliyini çap etdirib. 1853-cü ildə Peterburq Universitetində açılan Şərqşünaslıq fakültəsinin dekanı təyin edilib. Rusiya Elmlər Akademiyasının ilk azərbaycanlı üzvü olub.
22 iyun 1897 - Azərbaycan professional vokal məktəbinin banisi, SSRİ Xalq artisti Bülbül (Murtuza Məşədi Rza oğlu Məmmədov; 1897 - 26.9.1961) Şuşada anadan olub. Xalq mahnıları və romansların (“Sənsiz", "Sevgili canan" - Ü.Hacıbəyli, “Ölkəm” - A.Zeynallı və s.), operalarda (“Koroğlu”, "Əsli və Kərəm") baş partiyaların unudulmaz ifaçısı olub. 1931-ci ildə Milan Konservatoriyasını bitirib. Azərbaycan Dövlət Konservatoriyasının professoru olub, xalq musiqisini öyrənən elmi-tədqiqat kabinetini yaradıb.
22 iyun 1924 - Yazıçı Cəlal Bərgüşad (Cəlal Novruz oğlu Cavadov; 1924 - 9.7.1996) Qubadlı rayonunun Qəzyan kəndində doğulub. Əsərləri: “Sıyrılmış qılınc”, “Bozatın belində”, “Şərq çiçəyi” və s.
22 iyun 1942 - Musiqiçi, bəstəkar, şair Bəhram Paşa oğlu Nəsibov (1942-1998) Füzuli rayonunun Aşağı Rəfədinli kəndində anadan olub. “Ay dəli ceyran”, “Xatırla məni”, “Deyin, hardadır”, "Səni qəmli görəndə" və s. populyar mahnıların müəllifidir.
22 iyun 1947 - Şair Eldar Baxış (Eldar Baxış oğlu Ağayev; 1947 - 22.5.1996) Qubadlı rayonunun Diləli Müskanlı kəndində anadan olub. "Uzun Həsən", "Məlikməmməd" pyeslərinin müəllifidir. Rus ədəbiyyatından tərcümələr edib.
22 iyun 1996 - Prezident Heydər Əliyev "Azərbaycanda gənc istedadlara dövlət qayğısı haqqında" fərman imzalayıb. Fərmana əsasən, Azərbaycanın gənc istedadlarının “Qızıl kitabı” təsis edilib. Adları “Qızıl kitab”a yazılan gənc istedadlara Prezident təqaüdü verilir.

23 iyun Dövlət qulluqçularının peşə bayramı günüdür. 2003-cü ildə BMT Baş Assambleyası tərəfindən təsis edilən gün dünyanın əksər ölkələrində qeyd olunur. Azərbaycanda Prezident İlham Əliyevin 25 may 2006-cı il tarixli sərəncamı ilə qeyd edilir.
23 iyun 1923 - Ədəbiyyatşünas, şair, tərcüməçi Qasım Xansuvar oğlu Qasımzadə (1923 - 28.7.1993) Qubadlı rayonunun Xocamsaxlı kəndində anadan olub. “Ürək döyüntüləri”, “Dağlar buraxmır məni”, “Ədəbiyyatımız və mənəviyyatımız” və s. kitabların müəllifidir.
23 iyun 1925 - Xalq artisti, rejissor, professor Gülcahan Şüaulla qızı Güləhmədova-Martınova anadan olub. 30 ilə yaxın S.Vurğun adına Rus Dram Teatrında quruluşçu rejissor işləyib. Teletamaşalara quruluş verib.

24 iyun 1918 - Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin ilk bayrağı qəbul edilib. Fətəli xan Xoyskinin başçılıq etdiyi Nazirlər Şurasının qərarı ilə qırmızı parça üzərində ağ rəngli aypara və səkkizguşəli ulduz təsvir edilmiş bayraq Xalq Cümhuriyyətinin müvəqqəti dövlət rəmzi elan edilib. Azərbaycanın indiki üçrəngli (mavi, qırmızı, yaşıl) bayrağı dövlət rəmzi olaraq 1918-ci ilin 9 noyabrında qəbul edildi.
24 iyun 1939 - Cənubi Azərbaycan yazıçısı, ictimai-siyasi xadim Səməd Behrəngi (1939 - 31.8.1968) Təbrizdə anadan olub. "Ulduz və qarğalar", "Çuğundursatan oğlan", "Balaca qara balıq" və s. kitabların müəllifidir. Azərbaycan nağıllarını fars dilinə tərcümə edərək nəşr etdirib. İtaliyada (Bolonya) uşaq kitabları müsabiqəsində qızıl medala layiq görülüb.
24 iyun 1955 - Tanınmış jurnalist, ictimai-siyasi xadim Nəcəf Adil oğlu Nəcəfov (1955 - 17.12.1999) Bakıda doğulub. Azərbaycan Ali Sovetinin (1990-1995) deputatı olub, 2005-ci ildə Prezident İlham Əliyevin sərəncamı ilə "Şöhrət" ordeni ilə (ölümündən sonra) təltif edilib.

Dünya

22 iyun 1887 - İngilis filosofu Culian Haksli (Julian Sorell Huxley, 1887-1975) anadan olub. Təkamülün sintetik nəzəriyyəsinin müəllifidir, UNESCO-nun ilk baş direktoru olub.
22 iyun 1898 - Alman yazıçısı Erix Maria Remark (Erich Maria Remarque - Erich Paul Remark; 1898-1970) anadan olub. Əsərləri: “Qərb cəbhəsində dəyişiklik yoxdur”, “Üç yoldaş”, “Zəfər tağı”, “Yaşamaq və ölmək zamanıdır” və s. romanlar.
22 iyun 1906 - Amerika rejissoru, 4 dəfə «Oskar» mükafatı laureatı Billi Uaylder (Billy Wilder, 1906-2002) anadan olub. Filmləri: “Cazda ancaq qızlardır”, “Sabrina”, “Mənzil” və s.
22 iyun 1949 - Amerika aktrisası Meril Strip (Mary Louise "Meryl" Streep) anadan olub. “Kramer Kramerə qarşı”, “Sofiyanın seçimi”, “Dəmir ledi” filmlərində rollarına görə “Oskar” mükafatına layiq görülüb.

23 iyun 1889 - Rus şairəsi, yazıçı, ədəbiyyatşünas Anna Andreyevna Axmatova (Qorenko; 1889 - 5.3.1966) anadan olub. Qızıl Orda xanı Əhməd xanın nəslindən olub, soyadını (təxəllüsünü) də bu addan götürüb. Əsərləri: “Rekviyem”, “Qəhrəmansız poema”, “Ağ dəstə” və s.
23 iyun 1901 - Türk yazıçısı Əhməd Hamdi Tanpınar (1901-1962) anadan olub. “Abdullah Əfəndinin yuxuları”, “Aydakı qadın”, “Ayna” və s. romanların müəllifidir.

24 iyun 1842 - Amerika yazıçısı Ambroz Birs (Ambrose Gwinnett Bierce; 1842-1914) anadan olub. Qorxulu əsərlərin (“İnsan və ilan”, “Müvafiq şərait”, “Lənətlənmiş heyvan” və s.) müəllifi kimi tanınıb. “Şeytan lüğəti” adlı acı aforizmlər toplusu tərtib edib.
24 iyun 1912 - Rusiyanın Xalq artisti, komediya aktyoru Sergey Filippov (1912-1990) anadan olub. Filmləri: “12 stul” (İppolit Vorobyaninov), “İvan Vasilyeviç peşəsini dəyişir” (İsveç səfiri) və s.
24 iyun 1930 - Fransız rejissoru Klod Şabrol (Claude Chabrol; 1930-2010) anadan olub. Fransa kinosunda “yeni dalğa”nın tanınmış nümayəndələrindən biridir, “Yaraşıqlı Serj”, “Qəssab”, “Bayquşun çığırtısı” və s. filmləri çəkib.

Hazırladı: Vüqar Orxan