Yeni beynəlxalq araşdırma sağlamlıq və ömür uzunluğu arasındakı fərqin artdığını ortaya qoyub. “JAMA Network Open” jurnalında dərc olunan tədqiqat Dünya Səhiyyə Təşkilatının 20 il ərzində 183 ölkədən topladığı məlumatlara əsaslanır.
Məlumatlara görə, qlobal ömür uzunluğu son 20 ildə 6,5 il artıb. Lakin gözlənilən sağlam ömür uzunluğu – yəni insanların yaxşı sağlamlıq şəraitində keçirdikləri illər – buna paralel irəliləyiş göstərməyib. 2000-ci ildə sağlam ömür və ümumi ömür arasındakı fərq 8,5 il olduğu halda, 2019-cu ildə bu fərq 9,6 ilə yüksəlib.
Araşdırmaya görə, ən böyük fərqlər ABŞ (12,4 il), Avstraliya (12,1 il), Yeni Zelandiya (11,8 il), Böyük Britaniya (11,3 il) və Norveçdə (11,2 il) qeydə alınıb. ABŞ-dəki boşluğun əsas səbəbləri arasında psixi sağlamlıq problemləri, narkotik maddə istifadəsi pozğunluqları və dayaq-hərəkət sistemi xəstəlikləri yer alıb.
Tədqiqatın müəlliflərindən Armin Qarmani qeyd edib ki, sağlam və ümumi ömür arasındakı fərq kişilərə nisbətən qadınlarda orta hesabla 2,4 il daha böyükdür. Ən böyük gender fərqləri Almaniya (3,6 il), İspaniya (3,4 il), Fransa (3,3 il) və Portuqaliyada (3,2 il) müşahidə olunub.
Araşdırma göstərir ki, sağlamlıqla bağlı həyat müddətindəki boşluğu azaltmaq üçün ölkələrə proaktiv və sağlamlıq mərkəzli səhiyyə sistemlərinə keçid vacibdir. Bu, sağlam həyat illərinin artırılmasına yönəlmiş qlobal sağlamlıq siyasəti və proqramlarının təkmilləşdirilməsinin əhəmiyyətini bir daha təsdiqləyir.