A­zər­bay­can
   
   7 av­qust 1930 - Mil­li təs­vi­ri sə­nə­ti­mi­zin gör­kəm­li nü­ma­yən­də­si, SSRİ və Azər­bay­ca­nın Xalq rəs­sa­mı, döv­lət mü­ka­fat­la­rı lau­rea­tı Toğ­rul Fər­man oğ­lu Nə­ri­man­bə­yov (1930-2.6.2013) Ba­kı­da ana­dan olub. Dün­ya­nın müx­tə­lif mu­zey­lə­rin­də sər­gi­lə­nən na­tür­mort, port­ret, mən­zə­rə və s. janr­lar­da əsər­lə­rin, mo­nu­men­tal fres­ka­la­rın (Ba­kı­da Döv­lət Kuk­la Teat­rı­nın bi­na­sı) müəl­li­fi­dir. Te­atr və ba­let ta­ma­şa­la­rı­na bə­dii tər­ti­bat ve­rib. “Də­də Qor­qud” fil­min­də rəsm­lə­rin müəl­li­fi­dir, “Dan­te­nin yu­bi­le­yi” fil­min­də epi­zo­dik ro­la (ta­ma­şa­çı) çə­ki­lib. Rəs­sam­lıq­la ya­na­şı, vo­kal ifa­çı­lı­ğı ilə ta­nı­nıb. Pa­ris­də və­fat edib, Pas­si qə­bi­ris­tan­lı­ğın­da dəfn olu­nub.
   7 av­qust 1931 - Xalq ar­tis­ti Rə­fi­qə Ha­cı qı­zı Axun­do­va ana­dan olub. Ope­ra və Ba­let Teat­rı­nın so­lis­ti, baş ba­let­meys­te­ri olub. Əsas par­ti­ya­la­rı: Gö­zəl­lər gö­zə­li ("Yed­di gö­zəl", Q.Qa­ra­yev), Şi­rin ("Mə­həb­bət əf­sa­nə­si", A.­Mə­li­kov), Ji­zel ("Ji­zel", A.A­dan) və s.
   
   8 av­qust 1948 - Xalq ar­tis­ti Ra­sim Əh­məd oğ­lu Ba­la­yev Ağ­su ra­yo­nun­da ana­dan olub. "Nə­si­mi" fil­min­də (1974) baş ro­lu oy­na­maq­la məş­hur­la­şıb. “Qa­tır Məm­məd”, "Də­də Qor­qud", "Ba­bək", “Göz­lə mə­ni”, “Həm zi­ya­rət, həm ti­ca­rət”, “O­tel ota­ğı”, “Kü­çə­lə­rə su səp­mi­şəm” və s. ek­ran əsər­lə­rin­də yad­da­qa­lan ob­raz­lar ya­ra­dıb. "Öz­bək­film", "Mos­film" və baş­qa stu­di­ya­lar­da film­lə­rə çə­ki­lib.
   8 av­qust 1948 - Ta­nın­mış mü­ğən­ni Akif İs­lam­za­də Ba­kı­nın Bu­zov­na kən­din­də do­ğu­lub. Azər­bay­can Te­le­vi­zi­ya­sı sim­fo­nik or­kest­ri­nin so­lis­ti olub. “Qə­rib cin­lər di­ya­rın­da”, “Tən­ha na­rın na­ğı­lı” və s. film­lər­də mah­nı­la­rı ifa edib.
   
   9 av­qust 1979 - Ya­zı­çı Yu­sif Şir­van (Yu­sif Əs­gər oğ­lu Əs­gə­rov; 26.12.1910, Şa­ma­xı -1979) və­fat edib. Əsər­lə­ri: "Şə­fəq", "Bu­lud­lar da­ğı­lır", "Mə­zun­lar" (ro­man­lar), "Su­lar­da yan­ğın", "La­lə dəs­tə­si" (po­vest­lər) və s. Rus di­lin­dən tər­cü­mə­lər edib.
   
   10 av­qust 1913 - Xalq rəs­sa­mı Ka­zım Məm­mə­də­li oğ­lu Ka­zım­za­də (1913 - 6.10.­ 1992) ana­dan olub. Ope­ra ta­ma­şa­la­rı­nın («Ley­li və Məc­nun», «Ko­roğ­lu»), bir sı­ra film­lə­rin (“Bir qa­la­nın sir­ri”, “Bi­zim Cə­biş müəl­lim”, “Qa­nun na­mi­nə”, “Əh­məd ha­ra­da­dır?”, “Qan­lı zə­mi” və s.) ge­yim üz­rə rəs­sa­mı olub.
   10 av­qust 1936 - Ya­zı­çı, şa­ir, fi­lo­sof Əli­sa Ni­cat (Əli­sa Qu­lam oğ­lu Hü­sey­nov) Le­rik ra­yo­nu­nun Yu­xa­rı Gə­dik kən­din­də do­ğu­lub. “Qı­zıl­baş­lar”, “Gən­cə­li müd­rik” ro­man­la­rı, “Zər­düşt”, “Sa­sa­ni­lə­rin so­nu” və s. ta­ri­xi əsər­lə­rin, “Na­ğıl­la­ra dö­nən ta­rix”, “Dün­ya ta­rix­çi­lə­ri”, “Ta­ri­xin qü­ru­bu” və s. ki­tab­la­rın müəl­li­fi­dir.
   10 av­qust 1946 - Na­sir, tər­cü­mə­çi Ay­dın Ələk­bər oğ­lu Ab­dul­la­yev (1946 - 15.12.1995) ana­dan olub.
   10 av­qust 1949 - Xalq ar­tis­ti Qən­dab Hə­bib qı­zı Qu­li­ye­va Fü­zu­li ra­yo­nu­nun Di­la­ğar­da kən­din­də do­ğu­lub. Ope­ra ta­ma­şa­la­rın­da Ley­li, Əs­li, ("Ley­li və Məc­nun", "Əs­li və Kə­rəm"; Ü.­Ha­cı­bəy­li), Ərəb­zən­gi ("Şah İs­ma­yıl", M.Ma­qo­ma­yev), Şah­sə­nəm ("Aşıq Qə­rib", Z.Ha­cı­bəy­li) və s. par­ti­ya­la­rı ifa edib.
   
   11 av­qust 1973 - Şa­ir, dra­ma­turq Zey­nal Rza oğ­lu Xə­lil (23.3.1914, Gən­cə - 1973) və­fat edib. “Dü­şün­cə­lər”, “Bə­növ­şə”, “Sev­di­yim rəng”, “Gü­nəş, də­niz və in­san” və s. şe­ir ki­tab­la­rı, “Ul­duz­lar” mən­zum ro­ma­nı, “İn­ti­qam”, “Qa­tır Məm­məd”, “A­ta yo­lu” pyes­lə­ri­nin müəl­li­fi­dir. Rus di­lin­dən tər­cü­mə­lər edib.
   
   12 av­qust 1921 - Ya­zı­çı Ələ­viy­yə Hə­ni­fə qı­zı Ba­ba­ye­va ana­dan olub. "Mə­nim müəl­li­mim", "Kənd yol­la­rı", “Se­hr­li pil­lə­lər" və s. ki­tab­la­rın, "Adam­lar və ta­le­lər", “Ha­ra­da­san dost, ha­ra­da”, “Bəl­kə, sa­bah ol­ma­dı”, “Sə­ni ax­ta­rı­ram”, “Sön­müş ul­duz­la­rın işı­ğı” və s. ro­man­la­rın müəl­li­fi­dir. Uşaq və gənc­lə­rin hə­ya­tın­dan bəhs edən əsər­lə­ri xa­ri­ci dil­lə­rə tər­cü­mə olu­nub.
   12 av­qust 1923 - Tər­cü­mə­çi Ka­mil Hə­sən oğ­lu Məm­mə­dov (1923-1989) Ba­kı­da ana­dan olub. SSRİ xalq­la­rı ədə­biy­ya­tın­dan tər­cü­mə et­di­yi pyes­lər res­pub­li­ka teatr­la­rın­da ta­ma­şa­ya qo­yu­lub.
   12 av­qust 1926 - Xalq şai­ri Qa­bil (Qa­bil Al­lah­ver­di oğ­lu İmam­ver­di­yev; 1926 - 3.4. 2007) ana­dan olub. Ki­tab­la­rı: “Mə­nim ma­vi Xə­zə­rim”, “Öm­rüm bo­yu”, “Nə­si­mi”, “Öm­rün həb­lə­ri”, “İ­la­hi qis­mə­ti” və s. Res­pub­li­ka Döv­lət mü­ka­fa­tı, "Şöh­rət" və "İs­tiq­lal" or­den­lə­ri ilə təl­tif olu­nub.
   12 av­qust 1942 - Ta­rix­çi-pub­li­sist Şə­mis­tan Nə­zər­li ana­dan olub. Azər­bay­ca­nın hərb ta­ri­xi, ta­nın­mış azər­bay­can­lı ge­ne­ral­la­rın hə­ya­tı­na da­ir ki­tab­la­rın müəl­li­fi­dir.
   12 av­qust 1943 - Ədə­biy­yat­şü­nas, tən­qid­çi İn­ti­qam Bö­yü­ka­ğa oğ­lu Qa­sım­za­də Şu­şa şə­hə­rin­də do­ğu­lub. "Azər­bay­can" jur­na­lı­nın baş re­dak­to­ru­dur. Rus di­lin­dən tər­cü­mə­lər edir. Sse­na­ri­si əsa­sın­da bir ne­çə sə­nəd­li film çə­ki­lib.
   12 av­qust 1954 - Ədə­biy­yat­şü­nas, ya­zı­çı-pub­li­sist, Əmək­dar in­cə­sə­nət xa­di­mi, AMEA-nın müx­bir üz­vü Ra­fael Ba­ba oğ­lu Hü­sey­nov Kür­də­mir­də ana­dan olub. “Vaxt­dan uca”, “1002-ci ge­cə”, “Məh­sə­ti ne­cə var­sa”, “Rə­fi­bəy­li­lər” və s. ki­tab­la­rın, dərs­lik və mo­noq­ra­fi­ya­la­rın müəl­li­fi­dir. Ni­za­mi adı­na Mil­li Azər­bay­can Ədə­biy­ya­tı Mu­ze­yi­nin di­rek­to­ru, Mil­li Məc­li­sin de­pu­ta­tı­dır.
   12 av­qust 1967 - Əmək­dar ar­tist Meh­ri­ban As­lan qı­zı Xan­la­ro­va Ba­kı­da ana­dan olub. Mil­li Dram Teat­rı­nın akt­ri­sa­sı­dır. “Qə­zəl­xan", “Sa­hil­siz ge­cə”, “Məh­kum­lar” və s. film­lər­də çə­ki­lib.
   
   13 av­qust 1941 - Xalq ar­tis­ti, ta­nın­mış mü­ğən­ni El­mi­ra Al­lah­ver­di qı­zı Rə­hi­mo­va ana­dan olub. 1957-ci il­də Hin­dis­ta­nın Baş na­zi­ri Cə­va­hir­ləl Neh­ru­nun də­və­ti ilə bu öl­kə­yə ge­dib, hind rəqs sə­nə­ti və mah­nı­la­rı­nı öy­rə­nib. 1982-ci il­də Hin­dis­tan­da ke­çi­ri­lən fes­ti­va­lın lau­rea­tı olub. Dün­ya­nın 50-dən çox öl­kə­sin­də qast­rol sə­fər­lə­rin­də Azər­bay­can mu­si­qi­si­ni təb­liğ edib.
   13 av­qust 1947 - Ta­nın­mış re­jis­sor, Xalq ar­tis­ti Azər Pa­şa Zə­fər oğ­lu Ne­mə­tov ana­dan olub. 70-80-ci il­lər­də Gənc Ta­ma­şa­çı­lar Teat­rın­da iş­lə­yib, bir müd­dət Sankt-Pe­ter­burq­da ça­lı­şıb. 1990-cı il­dən Aka­de­mik Dram Teat­rın­da re­jis­sor ki­mi fəa­liy­yə­tə baş­la­yıb. Azər­bay­can Te­atr Xa­dim­lə­ri İt­ti­fa­qı­nın səd­ri­dir.
   
   14 av­qust 1923 - Ədə­biy­yat­şü­nas alim, Döv­lət mü­ka­fa­tı lau­rea­tı, aka­de­mik Ka­mal Ab­dul­la Şa­iq oğ­lu Ta­lıb­za­də (1923 - 20.1.2006) ana­dan olub. “Ab­bas Səh­hət”, “Qor­ki və Azər­bay­can”, “Ə­də­bi irs və va­ris­lər”, “A­zər­bay­can ədə­bi tən­qi­di­nin ta­ri­xi” və s. mo­noq­ra­fi­ya və ki­tab­la­rın müəl­li­fi­dir.
   14 av­qust 1933 - Şa­ir, Əmək­dar in­cə­sə­nət xa­di­mi Ra­miz Hey­dər (Məm­mə­dov; 1933-2010) Ba­kı­da ana­dan olub. 30-dək ki­ta­bın müəl­li­fi­dir. Söz­lə­ri­nə "Ay­rıl­ma mən­dən", "Toy ol­sun, bay­ram ol­sun", "Əgər sev­gi ol­ma­sa" və s. po­pul­yar mah­nı­lar bəs­tə­lə­nib.
   14 av­qust 1940 - Ya­zı­çı Asif Akif oğ­lu Əli­yev (1940 - 8.9.2001) ana­dan olub.
   14 av­qust 1953 - Əmək­dar ar­tist Əj­dər Qüd­rət oğ­lu Hə­mi­dov Şab­ran ra­yo­nu­nun Ay­gün­lü kən­din­də ana­dan olub. Mil­li Dram Teat­rı­nın akt­yo­ru­dur. "Ki­şi sö­zü", “Gi­riş­mə, öl­dü­rər!”, "Lə­ti­fə" və s. film­lər­də çə­ki­lib.
   14 av­qust 1957 - Xalq ar­tis­ti, məş­hur xa­nən­də Alim Həm­zə oğ­lu Qa­sı­mov Şa­ma­xı­da ana­dan olub. Ope­ra ta­ma­şa­la­rın­da (Məc­nun, Kə­rəm) çı­xış edib. Azər­bay­can mu­ğa­mı­nın dün­ya­ya ta­nı­dıl­ma­sı­na töh­fə­lər ve­rir, fes­ti­val və mü­sa­bi­qə­lə­rin qa­li­bi­dir, UNES­CO-nun mu­si­qi mü­ka­fa­tı­nı qa­za­nıb. Azər­bay­ca­nın “Şöh­rət” or­de­ni­nə (2007), mə­də­niy­yət sa­hə­si üz­rə Azər­bay­can Döv­lət mü­ka­fa­tı­na (2010) la­yiq gö­rü­lüb.
   
   Dün­ya
   
   7 av­qust 1911 - Ame­ri­ka akt­yo­ru və ki­no­re­jis­so­ru Ni­ko­las Rey (Nic­ho­las Ray, 1911-1979) ana­dan olub. “İ­deal­sız üs­yan­kar” fil­mi­nə gö­rə “Os­kar” mü­ka­fa­tı alıb.
   7 av­qust 1947 - Ru­mın (mol­do­van) əsil­li məş­hur est­ra­da mü­ğən­ni­si, SSRİ, Uk­ray­na və Mol­do­va­nın Xalq ar­tis­ti So­fi­ya Ro­ta­ru ana­dan olub.
   7 av­qust 1941 - Hind ya­zı­çı­sı, fi­lo­sof, bəs­tə­kar, ədə­biy­yat üz­rə No­bel mü­ka­fa­tı (1913) lau­rea­tı Ra­bind­ra­nat Ta­qor (Ra­bind­ra­nath Ta­go­re; 6.5.1861-1941) və­fat edib. Əsər­­lə­ri: “Fə­la­kət”, “Ev və dün­ya”, “Vi­da mah­nı­sı” ro­man­la­rı, “Poçt”, “Qır­mı­zı oleandrlar” pyes­lə­ri və s.
   
   8 av­qust 1937 - Ame­ri­ka akt­yo­ru Das­tin Hoff­man (Dus­tin Lee Hoff­man) ana­dan olub. Film­lə­ri: “Ya­ğış ada­mı” (“Os­kar” mü­ka­fa­tı), “Tut­si”, “E­pi­de­mi­ya”, “Kra­mer Kra­me­rə qar­şı” (“Os­kar”) və s.
   8 av­qust 1943 - Ru­si­ya ki­no­re­jis­so­ru, pro­dü­ser Yu­li Qus­man Ba­kı­da ana­dan olub. 60-70-ci il­lər­də Ba­kı “KVN” klu­bu­nun ka­pi­ta­nı olub. Film­lə­ri: “Qorx­ma, mən sə­nin­lə­yəm” (“A­zər­bay­can­film”), “Bir ai­lə üçün bağ evi”, “So­vet döv­rü­nün par­kı” və s.
   
   9 av­qust 1899 - Avstra­li­ya əsil­li in­gi­lis ya­zı­çı­sı Pa­me­la Tre­vers (Pa­me­la Lyndon Tra­vers - əsl adı He­len Lyndon Goff; 1899-1996) ana­dan olub. «Me­ri Pop­pin­sin ma­cə­ra­la­rı» se­ri­ya­sın­dan əsər­lə­rin müəl­li­fi ki­mi ta­nı­nıb.
   9 av­qust 1957 - Ame­ri­ka akt­ri­sa­sı Me­la­ni Qrif­fit (Me­la­nie Grif­fith) ana­dan olub. Film­lə­ri: “İş­gü­zar qız”, “İ­ki həd­dən ar­tıq çox­dur” və s.
   9 av­qust 1963 - Məş­hur Ame­ri­ka mü­ğən­ni­si Uit­ni Hyus­ton (Whit­ney Eli­za­beth Hous­ton; 1963-11.2.2012) ana­dan olub. Də­fə­lər­lə “Qrem­mi” və “Em­mi” mü­ka­fa­tı qa­za­nıb.
   9 av­qust 1975 - Gör­kəm­li rus bəs­tə­ka­rı, di­ri­jor, pe­da­qoq Dmit­ri Şos­ta­ko­viç (25.9. 1906 - 1975) və­fat edib. “Mtsen qə­za­sı­nın le­di Mak­be­ti” ope­ra­sı­nın, “Qı­zıl əsr”, “İşıq­lı bu­laq” və s. ba­let­lə­rin, dün­ya mu­si­qi xə­zi­nə­si­nə da­xil olan 15 sim­fo­ni­ya­nın müəl­li­fi­dir. Film­lə­rə (“O­vod”, “Ham­let”) mu­si­qi ya­zıb.
   
   10 av­qust 1845 - Qa­zax klas­sik ədə­biy­ya­tı­nın ba­ni­si, maa­rif­çi şa­ir Abay (əsl adı İb­ra­him Ku­nan­ba­yev; 1845-1904) ana­dan olub. “Qa­ra söz” ad­lı 45 prit­ça və fəl­sə­fi trak­tat­dan iba­rət poe­ma ədi­bin ən bö­yük əsə­ri­dir.
   10 av­qust 1895 - Rus şai­ri və ya­zı­çı­sı Mi­xail Zo­şen­ko (1895-1958) ana­dan olub. Əsər­lə­ri: “Qay­ta­rıl­mış gənc­lik”, “Ta­ras Şev­çen­ko” po­vest­lə­ri və s.
   10 av­qust 1902 - Ka­na­da akt­ri­sa­sı Nor­ma Şi­rer (Edith Nor­ma Shea­rer, 1902-1983) ana­dan olub. “Os­kar” mü­ka­fa­tı (“Bo­şan­ma”, 1930) lau­rea­tı­dır.
   10 av­qust 1912 - Bra­zi­li­ya ya­zı­çı­sı Jor­ji Ama­du (Jor­ge Ama­do, 1912-2001) ana­dan olub. Ro­man­la­rı: “Mö­cü­zə­lər köş­kü”, “Mü­qəd­də­sin yox ol­ma­sı”, “Qum­sal­lıq ka­pi­tan­la­rı” və s.
   10 av­qust 1960 - İs­pan ki­noakt­yo­ru An­to­nio Ban­de­ras (Jo­se An­to­nio Do­min­guez Ban­de­ra) ana­dan olub. Film­lə­ri: “Mam­bo kral­la­rı”, “Muzd­lu qa­til­lər”, “E­vi­ta”, “Zor­ro­nun mas­ka­sı”, “Ta­le qa­dı­nı” və s.
   10 av­qust 1960 - Məş­hur gür­cü akt­yo­ru Ma­mu­ka Ki­ka­leyş­vi­li (1960-3.5.2000) ana­dan olub. Azər­bay­can­da ki­no­re­jis­sor Va­qif Mus­ta­fa­ye­vin «Ya­ra­maz» fil­min­də (Hə­təm) çə­ki­lib.
   
   11 av­qust 1921 - Ame­ri­ka ya­zı­çı­sı Aleks Hey­li (Ale­xan­der Mur­ray Pal­mer Ha­ley; 1921-1992) ana­dan olub. Av­to­bioq­ra­fik “Kök­lər” ro­ma­nı 40-dək xa­ri­ci di­lə tər­cü­mə olu­na­raq müəl­li­fə şöh­rət qa­zan­dı­rıb.
   
   12 av­qust 1866 - İs­pan dra­ma­tur­qu, ədə­biy­yat üz­rə No­bel mü­ka­fa­tı (1922) lau­rea­tı Xa­sin­to Be­na­ven­te-i-Mar­ti­nes Ja­cin­to Be­na­ven­te Martinez (1866-1954) ana­dan olub. "Məş­hur adam­lar", "Qu­ber­na­to­run xa­nı­mı", "Şən­bə ge­cə­si" və s. pyes­lə­rin müəl­li­fi­dir.
   
   13 av­qust 1899 - Məş­hur Ame­ri­ka re­jis­so­ru, «Os­kar» mü­ka­fat­la­rı lau­rea­tı Alf­red Hiç­kok (Alf­red Jo­seph Hitchcock; 1899-1980) ana­dan olub. Film­lə­ri: “Quş­lar”, “Na­mə­lum in­san­lar qa­tar­da”, “39 pil­lə” və s.
   
   14 av­qust 1867 - İn­gi­lis ya­zı­çı­sı, dra­ma­turq və şa­ir, ədə­biy­yat üz­rə No­bel mü­ka­fa­tı (1932) lau­rea­tı Con Qol­suor­si (John Gals­worthy; 1867-1933) ana­dan olub. “For­sayt­lar haq­qın­da sa­qa” tri­lo­gi­ya­sı­nın, “Gü­müş qu­tu” pye­si və s. əsər­lə­rin müəl­li­fi­dir.
   14 av­qust 1945 - Al­man re­jis­so­ru Vim Ven­ders (Wil­helm Ernst Wen­ders) ana­dan olub. Film­lə­ri: “Pa­ris-Te­xas” (Kann fes­ti­va­lı­nın qa­li­bi, 1984), “Lis­sa­bon ta­ri­xi”, “Ber­lin üzə­rin­də sə­ma” və s.
   
   Hazırladı: Vüqar Orxan