Azərbaycan

9 iyun 1930 - Əməkdar incəsənət xadimi, bəstəkar Telman Hacı oğlu Hacıyev (1930 - 5.1.1991) anadan olub. “Göygöl”, “Lalələr”, “Tələbəlik illəri” və s. populyar mahnıların müəllifidir.

9 iyun 1984 - Naxçıvanda yazıçı-dramaturq Hüseyn Cavidin ev-muzeyi açılıb.

9 iyun 1989 - Görkəmli müğənni, Azərbaycanın və SSRİ-nin Xalq artisti, Sosialist Əməyi Qəhrəmanı Rəşid Məcid oğlu Behbudov (14.12.1915 – 1989) vəfat edib. “Arşın mal alan” (1945), “Bəxtiyar” (1956) filmlərində baş rollara çəkilib. Operada (“Sevil” – F.Əmirov) çıxış edib. Bakıda Mahnı Teatrını yaradıb, Azərbaycan musiqisinin dünyada təbliğinə misilsiz töhfələr verib.

10 iyun 1904 – Ədəbiyyatşünas alim, Əməkdar elm xadimi, Dövlət mükafatı laureatı, akademik Məmməd Arif (Məmməd Arif Məhərrəm oğlu Dadaşzadə; 1904 - 27.12.1975) anadan olub. Azərbaycan ədəbiyyatı tarixinə dair tədqiqatlarla yanaşı, şeir və hekayələrin də müəllifidir.

10 iyun 1937 – Musiqişünas, sənətşünaslıq doktoru, professor, AMEA-nın həqiqi üzvü Zemfira Yusif qızı Səfərova anadan olub. “Azərbaycanın musiqi elmi (XIII-XX əsrlər)” kitabını, qədim musiqi terminləri lüğətini tərtib edib.

10 iyun 1982 – Bakıda görkəmli müğənni, SSRİ Xalq artisti Bülbülün xatirə muzeyi açılıb.

10 iyun 1983 – Xalq artisti, bəstəkar, pedaqoq Səid Rüstəmov (12.5.1912 - 1983) vəfat edib. “Beş manatlıq gəlin”, “Durna”, “Rəisin arvadı” musiqili komediyalarının, bir çox mahnıların (“Qurban adına”, “Həkim qız”, “Oxu, gözəl” və s.) müəllifidir. Dərs vəsaitləri yazıb. Azərbaycan Televiziyasının Xalq çalğı alətləri orkestrinin bədii rəhbəri və dirijoru olub, hazırda kollektiv onun adını daşıyır.

11 iyun 1892 – Azərbaycanın Xalq artisti, opera müğənnisi Aleksandr Aleksandroviç Drozdov (1892 - 15.6.1968) Saratovda doğulub. 1935-ci ildən Azərbaycan Opera və Balet Teatrında çalışıb. Azərbaycan Dövlət Konservatoriyasında dərs deyib.

11 iyun 1913 – Görkəmli aktrisa, Azərbaycanın və SSRİ-nin Xalq artisti Hökümə Abbasəli qızı Qurbanova (1913 - 2.11.1988) Bakıda anadan olub. 1938-ci ildən ömrünün sonunadək Akademik Milli Dram Teatrında çalışıb. “Almaz” (Yaxşı), “Onu bağışlamaq olarmı?” (Kəmalə), “İnsan məskən salır” (Ana) filmlərində çəkilib.

12 iyun 1928 – Xalq yazıçısı İsa Hüseynov (Muğanna; 1928 - 1.4.2014) Ağstafa rayonunun Muğanlı kəndində doğulub. Tarixi və fəlsəfi romanların («Məhşər», “Yanar ürək”, «İdeal» və s.) müəllifidir. “Ulduzlar sönmür”, “Tütək səsi”, “Nəsimi” və s. filmlərin ssenarisini yazıb.

12 iyun 1932 – Xalq artisti Hacıbaba Ağarza oğlu Bağırov (1932 - 4.10.2006) Bakıda anadan olub. 1962-ci ildən Musiqili Komediya Teatrında çalışıb. “Tənqid-təbliğ” teatrına (1989-1996), Musiqili Komediya Teatrına (1996-2006) rəhbərlik edib. Çəkildiyi filmlər: “Ulduz”, “Qanun naminə”, “Onun bəlalı sevgisi”, “Alma almaya bənzər”, “Şirbalanın məhəbbəti”.

12 iyun 1943 – Kinodramaturq və rejissor, Xalq artisti Oqtay Mir Əsədulla oğlu Mir Qasım Bakıda doğulub. Filmləri: “Gümüşü furqon”, “Cin mikrorayonda”, “Anlamaq istəyirəm”, “Şeytan göz qabağında”, “Ovsunçu”, “Qisas almadan ölmə!” və s.

Dünya

9 iyun 1891 – Amerika bəstəkarı, çoxsaylı müzikllər müəllifi Koul Porter (Cole Porter, 1891-1964) anadan olub.

9 iyun 1981 – Yəhudi əsilli Amerika aktrisası Natali Portman (Natalie Portman - Natalie Hershlag) anadan olub. Filmləri: «Leon», «Ulduz müharibələri», “Qara qu quşu” (2011, “Oskar”) və s.

10 iyun 1819 – Fransız rəssamı Jan Dezire Qustav Kurbe (Jean-Desire-Gustave Courbet; 1891-1877) anadan olub. Peyzaj, portret və naturalist rəsmləri ilə tanınıb.

10 iyun 1915 – Yəhudi əsilli Amerika yazıçısı, ədəbiyyat üzrə Nobel mükafatı (1976) laureatı Sol (Solomon) Bellou (Saul Bellow, 1915-2005) anadan olub. Əsərləri: “Yerlə göy arasında”, “Qurban”, “Yağışlar hökmdarı Henderson”, “Hersoq”, “Oğru” və s.

10 iyun 1895 – Amerika kinoaktrisası, «Oskar» mükafatına layiq görülmüş (1940, «Küləklə sovrulanlar») ilk qaradərili artist Hetti Makdeniel (Hattie McDaniel, 1895-1952) anadan olub.

10 iyun 1929 – Görkəmli rus müğənnisi, SSRİ-nin, Rusiya Federasiyasının və Azərbaycan SSR-in Xalq artisti Lyudmila Georgiyevna Zıkina (1929-2009) anadan olub.

10 iyun 1930 – Tanınmış rus boyakarı, SSRİ Xalq rəssamı İlya Qlazunov (1930 – 9.7.2017) anadan olub.

10 iyun 2008 – Dünya şöhrətli qırğız yazıçısı, görkəmli ictimai xadim Çingiz Aytmatov (12.12.1928 - 2008) vəfat edib. Əsərləri: “Cəmilə”, “Əlvida, Gülsarı!”, “Ağ gəmi”, “Gün var əsrə bərabər”, “Edam kötüyü”, “Dağlar düşəndə” və s.

11 iyun 1864 – Alman bəstəkarı, dirijor Rixard Ştraus (Richard Strauss, 1864-1949) anadan olub. Simfonik poema və operaların (“Elektra”, “Kölgəsiz qadın”, “Arabella” və s.) müəllifidir.

11 iyun 1899 – Yapon yazıçısı, ədəbiyyat üzrə Nobel mükafatı laureatı (1968) Yasunari Kavabata (1899-1972) anadan olub. Əsərləri: “Dağın naləsi”, “Köhnə paytaxt” romanları, “Qarlı dağ”, “Minillik durna” povestləri və s.

11 iyun 1910 – Məşhur fransız dəniz səyyahı, fotoqraf, rejissor, ixtiraçı Jak İv Kusto (Jacques-Yves Cousteau; 1910-1997) anadan olub.

12 iyun 1819 – İngilis yazıçısı Çarlz Kinqsli (Charles Kingsley; 1819-1875) anadan olub.

12 iyun 1921 – İspan rejissoru Luis Qarsia Berlanqa (Luis Garcia Berlanga Marti; 1921-2010) anadan olub. Satirik kinonun nümunələrindən olan “Xoş gəlmisiniz, cənab Marşall”, “Plasido”, “Cəllad” və s. filmləri çəkib.

Hazırladı:  Vüqar ORXAN