A­zər­bay­can
   
   17 yan­var 1921 - Azər­bay­can Döv­lət Dram Teat­rı­nın tən­tə­nə­li açı­lış ge­cə­si ke­çi­ri­lib. Ge­cə­də Azər­bay­can SSR xalq maa­rif ko­mis­sa­rı Da­daş Bün­yad­za­də və te­atr bi­na­sı­nın (in­di­ki Döv­lət Mu­si­qi­li Teat­rı) keç­miş sa­hi­bi Ha­cı Zey­na­lab­din Ta­ğı­yev iş­ti­rak edib.
   17 yan­var 1926 - Şai­rə Mə­di­nə Gül­gün (Mə­di­nə Nu­rul­la qı­zı Ələk­bər­za­də; 1926 - 17.2.1991) Ba­kı­da ana­dan olub. 1938-ci il­də ai­lə­si ilə Cə­nu­bi Azər­bay­ca­na kö­çüb, ora­da mil­li azad­lıq hə­rə­ka­tı­nın (1941-1946) fə­al iş­ti­rak­çı­sı olub. 1947-ci il­də Ba­kı­ya gə­lib. "Təb­ri­zin ba­ha­rı", "Təb­riz qı­zı", "Xa­ti­rə­lə­ri­min nəğ­mə­si", "Dün­ya­mı­zın sa­ba­hı" ki­tab­la­rının müəl­li­fi­dir.
   17 yan­var 1951 - Fi­lo­lo­gi­ya elm­lə­ri dok­to­ru, pro­fes­sor Sə­di Şə­fa­qət oğ­lu Nu­ri­yev Bər­də ra­yo­nu­nun Ha­cal­lı kən­din­də ana­dan olub. F.M.Dos­to­yevs­ki­nin ya­ra­dı­cı­lı­ğı­na da­ir təd­qi­qat­la­rın, “Dos­to­yevs­ki və Şərq” mo­noq­ra­fi­ya­sı­nın müəl­li­fi­dir.
   
   18 yan­var 1915 - Rəq­qas, Əmək­dar ar­tist Əli­ba­ba Əb­dül oğ­lu Ab­dul­la­yev (1915 - 10.10.1980) ana­dan olub. Döv­lət Mah­nı və Rəqs An­samb­lı­nın rəqs qru­pu­na rəh­bər­lik edib. “O ol­ma­sın, bu ol­sun” (1956), “Əh­məd ha­ra­da­dır?” (1963), “Ul­duz” (1964), “Də­li Kür”(1969) və s. film­lər­də ba­let­meys­ter, rəqs­lə­rin qu­ru­luş­çu­su olub.
   18 yan­var 1925 - Ta­rix­çi alim, pe­da­qoq Qa­sım Sə­fər oğ­lu Qa­sı­mov (1925 - 2.11.1991) ana­dan olub.
   18 yan­var 1927 - Xalq ar­tis­ti, di­ri­jor Ka­mal Ca­han­ba­xış oğ­lu Ab­dul­la­yev (1927-5.12.1997) ana­dan olub.
   18 yan­var 1941 - Ki­no­re­jis­sor, sse­na­rist, Xalq ar­tis­ti El­dar To­fiq oğ­lu Qu­li­yev ana­dan olub. "Azər­bay­can­film" ki­nos­tu­di­ya­sın­da “Bir cə­nub şə­hə­rin­də”, “Se­vinc bux­ta­sı”, “Ba­bək”, “Gü­müş­göl əf­sa­nə­si”, “Gi­rov”, “İs­tan­bul rey­si” və s. film­lə­ri­ çə­kib. Mə­də­niy­yət və İn­cə­sə­nət Uni­ver­si­te­ti­nin pro­fes­so­ru­dur.
   18 yan­var 1947 - Xalq ar­tis­ti, rəq­qa­sə Afaq Sü­ley­man qı­zı Mə­li­ko­va ana­dan olub. Azər­bay­can Döv­lət Mah­nı və Rəqs An­samb­lı­nın so­lis­ti olub. Ha­zır­da kol­lek­ti­vin bə­dii rəh­bə­ri­dir.
   18 yan­var 1983 - Ya­zı­çı-dra­ma­turq, pub­li­sist Sey­fəd­din Dağ­lı (Sey­fəd­din Əlia­ğa oğ­lu Ab­ba­sov, 27.8.1921 - 1983) və­fat edib. “Kir­pi” jur­na­lı­nın baş re­dak­to­ru olub. “A­dı sə­nin, da­dı mə­nim”, “Ay­dın­lı­ğa doğ­ru”, “Mən­zi­li­niz mü­ba­rək” və s. pyes­lə­rin müəl­li­fi­dir.
   
   19 yan­var 1873 - Azər­bay­ca­nın ilk maa­rif­çi qa­dın­la­rın­dan bi­ri, ya­zı­çı-dra­ma­turq Cə­lil Məm­məd­qu­lu­za­də­nin hə­yat yol­da­şı Hə­mi­də xa­nım Əh­məd­bəy qı­zı Məm­məd­qu­lu­za­də-Ca­van­şir (1873-6.2.1955) Ağ­ca­bə­di ra­yo­nu­nun Kəh­riz­li kən­din­də ana­dan olub. Qaf­qaz Mü­səl­man Qa­dın­la­rı Xey­riy­yə Cə­miy­yə­ti­nin ya­ra­dı­cı­la­rın­dan bi­ri­dir. C.Məm­məd­qu­lu­za­də­nin bioq­ra­fi­ya­sı­nı, M.Ə.­Sa­bir haq­qın­da xa­ti­rə­lə­ri­ni ya­zıb, Azər­bay­can ya­zı­çı­la­rı­nın əsər­lə­ri­ni rus­ca­ya tər­cü­mə edib.
   
   20 yan­var 1882 - Şa­ir Bəd­ri Se­yid­za­də (Bəd­rəd­din Mir Ka­zım oğ­lu Se­yid­za­də; 1882-1945) Ba­kı­nın Keş­lə kən­din­də ana­dan olub.
   20 yan­var 1928 - Ta­rix­çi və et­noq­raf, AMEA-nın hə­qi­qi üz­vü Tey­mur Əmi­ras­lan oğ­lu Bün­ya­dov Qa­zax ra­yo­nu­nun Şıx­lı kən­din­də do­ğu­lub. Azər­bay­can et­noq­ra­fi­ya­sı, mu­si­qi mə­də­niy­yə­ti, res­pub­li­ka­mız­da ar­xeo­lo­gi­ya el­mi­nin in­ki­şa­fı, qə­dim ta­rix­lə bağ­lı təd­qi­qat əsər­lə­ri­nin müəl­li­fi­dir. “A­zər­bay­can et­noq­ra­fi­ya­sı” üç­cild­li­yi­nin baş re­dak­to­ru­dur.
   20 yan­var 1940 - Te­atr re­jis­so­ru, Xalq ar­tis­ti, pro­fes­sor Cən­nət Əli­bəy qı­zı Sə­li­mo­va ana­dan olub. Rus Dram, Ba­kı Ka­me­ra teatr­la­rı­nın re­jis­so­ru olub, Mu­si­qi Ko­me­di­ya, Ope­ra və Ba­let teatr­la­rın­da ta­ma­şa­la­ra qu­ru­luş ve­rib. Ha­zır­da Gənc Ta­ma­şa­çı­lar Teat­rın­da ça­lı­şır. "Şöh­rət" or­de­ni ilə təl­tif edi­lib.
   20 yan­var 1977 - Şa­ir, pub­li­sist Zey­nal Əliab­bas oğ­lu Cab­bar­za­də (31.12.1920 -1977) və­fat edib. Uşaq-gənc­lər üçün ki­tab­la­rın müəl­li­fi­dir: “Çi­nar”, “Ar­zu­lar”, “Dos­tum, gəl sö­zə bax”, “U­ca dağ ba­şın­da” və s.
   20 yan­var 2010 - Ba­kı­da 20 Yan­var abi­də komp­lek­si­nin açı­lı­şı olub. Komp­lek­sin me­ma­rı Əda­lət Məm­mə­dov, hey­kəl­tə­raş­la­rı Ca­van­şir Da­da­şov və Azad Əli­yev­dir.
   
   21 yan­var 1907 - Ta­rix­çi və iq­ti­sa­diy­yat­çı, aka­de­mik Əli­söh­bət Sum­bat oğ­lu Sum­bat­za­də (1907-22.1.1992) Ba­kı­nın Əmir­can kən­di­nə do­ğu­lub. Azər­bay­can xal­qı­nın et­no­ge­ne­zi­nə da­ir də­yər­li təd­qi­qat əsər­lə­ri­nin müəl­li­fi­dir.
   21 yan­var 1924 - Bəs­tə­kar, Xalq ar­tis­ti Şə­fi­qə Qu­lam qı­zı Axun­do­va (1924 - 26.7.2013) Şə­ki­də do­ğu­lub. Azər­bay­can­da ope­ra ("Gə­lin qa­ya­sı") yaz­mış ilk qa­dın bəs­tə­kar­dır. “Ev bi­zim, sirr bi­zim" ope­ret­ta­sı­nın, po­pul­yar mah­nı­la­rın ("Meh­ri­ban olaq", "Nə­dən ol­du", "Göz­lə­ri­min işı­ğı" və s.), ro­mans­la­rın müəl­li­fi­dir.
   21 yan­var 1950 - Xalq şai­ri Zə­lim­xan Yu­sif oğ­lu Ya­qub Bor­ça­lı ma­ha­lı­nın (Gür­cüs­tan) Bol­ni­si ra­yo­nu­nun Kə­pə­nək­çi kən­din­də do­ğu­lub. “Kön­lü­mün sə­si”, “Yo­lum el­dən baş­la­nıb”, “Od al­dı­ğım ocaq­lar”, “Biz bir eş­qin bu­ta­sı­yıq”, “Şair ha­ra­yı”, “Bir əlim tor­paq­da, bir əlim haq­da”, “Şai­rin ta­le­yi” və s. ki­tab­la­rın müəl­li­fi­dir. Azər­bay­can Aşıq­lar Bir­li­yi­nin səd­ri­dir.
   21 yan­var 1999 - Bəs­tə­kar, Xalq ar­tis­ti Sü­ley­man Ələs­gə­rov (22.2.1922, Şu­şa - 1999) və­fat edib. “Ul­duz”, “Ö­zü­müz bi­lə­rik”, “Mil­yon­çu­nun di­lən­çi oğ­lu” və s. ope­ret­ta­la­rı, “Ba­ha­dır və So­na”, “Sol­ğun çi­çək­lər” ope­ra­la­rı, “Ba­ya­tı-Şi­raz” sim­fo­nik mu­ğa­mı və di­gər mu­si­qi əsər­lə­ri­nin müəl­li­fi­dir.
   21 yan­var 2008 - Azər­bay­can vo­kal sə­nə­ti­nin gör­kəm­li nü­ma­yən­də­si, SSRİ Xalq ar­tis­ti Lüt­fi­yar İma­nov (17.4.1929, Sa­bi­ra­bad - 2008) və­fat edib. Uzun il­lər Ope­ra və Ba­let Teat­rın­da ça­lı­şıb, ope­ra­lar­da baş par­ti­ya­la­rı ifa edib, Ba­kı Mu­si­qi Aka­de­mi­ya­sı­nın pro­fes­so­ru olub.
   21 yan­var 2011 - Dil­çi alim, şa­ir Əj­dər Fər­zə­li (23.3.1937, Ağ­ca­bə­di - 2011) və­fat edib. Nə­si­mi adı­na Dil­çi­lik İns­ti­tu­tu­n­da çalışıb, “Ki­ta­bi-Də­də Qor­qud” das­ta­nı, Gə­mi­qa­ya və Qo­bus­tan qa­yaüs­tü rəsm­lə­ri, qə­dim ya­zı mə­də­niy­yə­ti­miz­lə bağ­lı təd­qi­qat­la­rın müəl­li­fi­dir.
   
   Dün­ya
   
   17 yan­var 1706 - Ame­ri­ka maa­rif­çi­si, fi­lo­sof, ABŞ-ın qu­ru­cu­la­rın­dan bi­ri Ben­ca­min Frank­lin (Ben­ja­min Frank­lin, 1706-1790) Bos­ton­da do­ğu­lub. A­me­ri­ka­da ilk küt­lə­vi ki­tab­xa­na­nın ya­ra­dı­cı­sı­dır.
   17 yan­var 1863 - Rus teatr­şü­na­sı, re­jis­sor, pe­da­qoq Kons­tan­tin Ser­ge­ye­viç Sta­nis­lavs­ki (Alek­se­yev; 1863-1938) ana­dan olub.
   
   17 yan­var 1933 - İtal­yan əsil­li Fran­sa mü­ğən­ni­si Da­li­da (İo­lan­da Kris­ti­na Ci­lot­ti - Yo­lan­da Chris­ti­na Gig­liot­ti, 1933-1987) Mi­sir­də ana­dan olub. Fran­sız və ərəb di­lin­də po­pul­yar mah­nı­lar oxu­yub.
   
   18 yan­var 1689 - Fran­sız fi­lo­so­fu Şarl Lui de Mon­tesk­ye (Char­les-Louis de Se­con­dat, Ba­ron de La Bre­de et de Mon­tes­quieu; 1689-1755) ana­dan olub.
   18 yan­var 1882 - İn­gi­lis ya­zı­çı­sı, uşaq­lar üçün məş­hur “Vin­ni Pux” əsə­ri­nin müəl­li­fi Alan Alek­sandr Miln (Alan Ale­xan­der Mil­ne, 1882-1956) ana­dan olub.
   18 yan­var 1893 - Ru­si­ya və Lat­vi­ya bəs­tə­ka­rı, po­pul­yar tan­qo me­lo­di­ya­la­rı­nın müəl­li­fi Os­kar Da­vı­do­viç Strok (1893-1975) ana­dan olub.
   18 yan­var 1955 - Ame­ri­ka akt­yo­ru, re­jis­sor və pro­dü­ser Ke­vin Kost­ner (Ke­vin Mic­hael Cost­ner) ana­dan olub. Film­lə­ri: “Çı­xış yox­dur”, “Can­gü­dən”, “İ­deal dün­ya”, “Ca­na­var­lar­la rəqs” (ilk re­jis­sor işi, “Os­kar” - 1990) və s.
   
   19 yan­var 1798 - Fran­sız fi­lo­so­fu, po­zi­ti­viz­min və so­sio­lo­gi­ya­nın ba­ni­si Ogüst Kont (Isi­do­re Ma­rie Au­gus­te Fran­çois Xa­vier Com­te, 1798-1857) ana­dan olub.
   19 yan­var 1809 - Ame­ri­ka ya­zı­çı­sı və şai­ri, ədə­biy­yat­şü­nas Ed­qar Po (Ed­gar Al­lan Po­e; 1809-1849) ana­dan olub. Ədə­biy­yat­da de­tek­tiv-fan­tas­tik jan­rın ya­ra­dı­cı­sı sa­yı­lır. Bir çox he­ka­yə və no­vel­la­la­rı ek­ran­laş­dı­rı­lıb: “Morq kü­çə­sin­də qətl”, “Ma­ri Ro­je­nin sir­ri”, “Qa­ra pi­şik”, “Qar­ğa” və s.
   19 yan­var 1839 - Fran­sız pos­timp­res­sio­nist rəs­sa­mı Pol Se­zan (Pa­ul Ce­zan­ne, 1839-1906) ana­dan olub.
   19 yan­var 1865 - Rus rəs­sa­mı, port­ret jan­rı­nın us­ta­sı Va­len­tin Se­rov (1865-1911) ana­dan olub.
   
   20 yan­var 1586 - Al­man bəs­tə­ka­rı İo­hann Ger­man Şteyn (Jo­hann Her­mann Schein, 1586-1630) ana­dan olub.
   20 yan­var 1804 - Fran­sız ya­zı­çı­sı Ejen Syu (Ma­rie Jo­seph Eu­ge­ne Su­e, 1804-1857) ana­dan olub. “Pa­ri­sin sir­lə­ri”, “Ma­til­da”, “Mə­həb­bət uşaq­la­rı”, “Ə­bə­di Jid” və s. ro­man­la­rın müəl­li­fi­dir.
   20 yan­var 1884 - Rus ya­zı­çı­sı Yev­ge­ni İva­no­viç Zam­ya­tin (1884-1937) ana­dan olub. So­sial-fan­tas­tik möv­zu­lu “Biz” ro­ma­nı ilə məş­hur­la­şıb.
   20 yan­var 1920 - İtal­yan ki­no­re­jis­so­ru Fe­de­ri­ko Fel­li­ni (Fe­de­ri­co Fel­li­ni, 1920 - 31.10.1993) ana­dan olub. Beş də­fə “Os­kar” mü­ka­fa­tı­na (o cüm­lə­dən fəx­ri “Os­kar”) la­yiq gö­rü­lüb. Film­lə­ri: “Yol”, “Ka­bi­ri­ya ge­cə­lə­ri”, “Şi­rin hə­yat”, “Sək­kiz ya­rım”, “A­mar­kord” və s.
   20 yan­var 1926 - Ame­ri­ka akt­ri­sa­sı, “Os­kar” mü­ka­fat­çı­sı Pat­ri­si­ya Nil (Pat­ri­cia Ne­al, 1926-2010) ana­dan olub.
   
   21 yan­var 1861 - Fran­sız re­jis­so­ru, dün­ya ki­ne­ma­toq­ra­fı­nın ba­ni­lə­rin­dən bi­ri Jorj Mel­yes (Ma­ries-Georges-Je­an Me­lies, 1861-1938) ana­dan olub. 1897-ci il­də ya­rat­dı­ğı “Star Film” stu­di­ya­sın­da qı­sa­met­raj­lı film­lər çə­kib.
   21 yan­var 1905 - Pol­yak əsil­li so­vet ya­zı­çı-dra­ma­tur­qu, şa­ir, sse­na­rist Van­da Lvov­na Va­sil­yevs­ka­ya (1905-1964) ana­dan olub. “Su­lar üzə­rin­də nəğ­mə” tri­lo­gi­ya­sı, “Və­tən”, “Çay­lar ya­nır” ro­man­la­rı­nın müəl­li­fi­dir.
   21 yan­var 1941 - İs­pan ope­ra (te­nor) mü­ğən­ni­si Pla­si­do Do­min­qo (Jo­se Pla­ci­do Do­min­go) Mad­rid­də do­ğu­lub.
   
   Hazırladı: Vüqar Orxan







Bu kateqoriyaya aid digər yazılar

News

E-qəzet (pdf)

Calendar


Be
Ça
Ç
Ca
C
Ş
B

Xüsusi buraxılışlar